Làm được một công việc mệt nhọc, lòng tự tin của bạn sẽ tăng lên. Rồi, khi nó thấy bạn đổ mồ hôi trán, thình lình nó lăn ra, chết mà không kịp trối: "Tôi không chịu được nữa rồi". Điều thứ nhất là phải vạch mục đích để định hướng nỗ lực của bạn.
Sau khi đã suốt ngày gắng sức lo cơm, áo, tự nhiên óc ta muốn suy nghĩ. Tất cả các hiền nhân của mọi thời đều đồng ý về chỗ đó. Khi bạn ở nhà ra đi, bạn tập trung tư tưởng vào một vật nào đó (mới đầu, vào bất cứ vật nào cũng được).
Không có một vị thần linh nào bảo: "Người này hoặc là điên, hoặc có óc nô lệ. Bạn đừng tưởng tượng rằng tuần sau, nước sẽ ấm hơn đâu. Tôi sợ những lời khuyên của tôi có giọng dạy đời và đường đột quá.
Tới nơi ông thường phải đợi xe. Con đường tới thành La Mecque vốn vô cùng khó khăn, gập ghềnh và đáng buồn nhất là không bao giờ tới đích được. Sự thành công của đời thầy tuỳ thuộc nó.
Quyết tâm ngừng công việc lại để tránh cái nguy đó, là một giải pháp vô ích. Nhưng việc không dễ đâu ban nhé. Vậy mà bạn đương đi tìm hạnh phúc, phải không? Bạn tìm thấy nó chưa?
Trong chương trình hàng ngày, tôi không dự tính thời giờ đọc báo. Tri thức có những khu vực mênh mông, ngoài văn chương và trong những khu vực đó, nếu biết khai thác thì mùa màng sẽ rất tốt. Mỗi tuần học ba buổi tối rồi thỉnh thoảng đi nghe nhạc thì trong một năm, bạn sẽ biết ít nhiều về âm nhạc.
- Sao? Ông bảo tôi luyện trí óc ngoài đường đông nghẹt người ta ư? Nếu chương trình có vẻ bó buộc quá mà lại không muốn thay đổi thì có một cách là cố ý bình tĩnh bỏ phí bớt thì giờ đi trong lúc công việc này chuyển qua công việc khác. Một thất bại trong bước đầu có thể diệt lòng ham tu thân luyện trí, nên bạn phải đề phòng từng ly từng tí để tránh nó.
Thật là một chế độ dân-chủ lý-tưởng. Bạn bảo tôi tính toán kỹ quá. Nhưng thế nào bạn cũng phải chú ý tới bổn phận đó vào một lúc khác.
Và cái giọng hoàn toàn chán chường trong lời than thở đó cho ta hình dung một bi kịch không ngờ và vô lý trong gia đình ấy. Bạn sẽ nhìn kỹ từng nhạc cụ một và nghe thanh âm của nó; bạn sẽ biết một vài nhạc-cụ của Pháp khác của Anh ra sao, sao nhạc công này lãnh lương cao hơn nhạc công kia, mặc dầu nhạc cụ của họ không phải là thứ khó chơi như đàn vi-ô-lông. Điều tôi muốn khuyên bạn là hồi 6 giờ chiều bạn nên nhìn thẳng vào sự thật, nhận rằng mình không mệt (bởi vì bạn quả thực không mệt, bạn biết vậy mà) và thu xếp làm sao cho buổi tối khỏi bị bữa cơm cắt ra làm hai đoạn.
Nhưng thế nào bạn cũng phải chú ý tới bổn phận đó vào một lúc khác. Thưa bạn, nếu vậy, xin bạn thứ lỗi cho tôi, bạn chính là người mà tôi tìm đỏ mắt trong bốn chục năm qua. Ta hoàn toàn có thể kiểm soát bộ máy suy nghĩ của ta được.