Song thân tôi lấy sự giúp đõ kẻ khác làm vui. Mụ chỉ kiếm cái vui bỉ ổi là đã bôi nhọ được một người cao hơn mụ cả ngàn bực. Tôi làm gì lúc ấy? Tôi hay tin chiều thứ Bảy.
Stanton, Bộ trưởng Bộ chiến tranh, một hôm bất bình, bảo ông Lincoln là "một thằng điên". Ngay sáng mai, bạn hãy giúp những người mà bạn gặp đi. Khi ta thù oán ai, tức là ta đã cho họ dịp ảnh hưởng đến đời ta: ảnh hưởng đến giấc ngủ, đến cái thú ăn, đến tiền tiềm lực, đến sức khoẻ và sự yên tĩnh trong tinh thần của ta.
Người bèn dắt tôi theo. Bạn nên nhớ rằng nhờ ai chỉ bảo tức là gián tiếp khen họ: Họ có thể phồng mũi được đó. Thí nghiệm nhiều lần và sau cùng thấy chắc chắn rằng nếu chịu bỏ thêm chừng 5.
Lương ít mà khóng dám bỏ sở. Hễ lo lắng thì cặm cụi làm việc đi, để khỏi chết vì thất vọng. Nhờ vậy, ông có thể làm việc đến nửa đêm.
Vậy ông Kaltenborn bắt đầu đi từng nhà ở Ba Lê để bán những kính ấy cho những người Pháp mà ông không biết nói tiếng của họ. Ông không ngớt khuyên họ: "khán giả chán những lối đó rồi, họ muốn lối khác kia". Có lẽ hàng ngàn linh hồn bị đọa đày, đương rên siết trong nhà thương điên đã không mắc bệnh, nếu họ đừng nhất định chiến chiến đấu một mình với đời mà biết sớm quay về cầu nguyện Thượng Đế.
Bài Tựa này, cụ Nguyễn Hiến Lê viết từ năm 1951, lúc cụ dạy học ở Long Xuyên. Rồi hoạ vô đơn chí: nhà ngân hàng ông gởi tiền cũng vỡ nợ. Khi thấy tôi tỏ vẻ ngạc nhiên, vì nét mặt hồng hào tươi tốt và cử động lanh lẹ của ông, ông bảo: "Tôi còn tráng kiện như thế này chính vì không bao giờ tôi đứng khi có thể ngồi được và không bao giờ ngồi khi có thể nằm được".
Sáng hôm sau, thay đổi hẳn. Đáng lẽ oán hận và thương thân trách phận như vậy, ông nên tự hỏi tại sao ông không được các người làm công cảm ơn. Ông ấy nổi khùng vác súng lục đuổi người bếp, rồi bỗng ông ngã vật ra chết thẳng, tay hãy còn nắm chặt khẩu súng.
Ngài tuyên bố chỉ có điểm quan trọng nhất trong Tôn giáo là: hết lòng yêu Thượng Đế và yêu người cũng như yêu chính bản thân ta. Nỗi lo đó thành hiện thực ngay. Một người học trò của tôi là cô Ira Sandner, vì chứng mất ngủ kinh niên mà suýt tự tử.
Rồi có cái gì cứu ông? Một hôm gần tuyệt vọng ông với lấy cuốn nhật ký, rán chép nhân sinh quan của ông: "Loài người không phải cô độc trong vũ trụ". Lệnh trên bắt tôi coi việc vận tải những chất nổ. Tôi khuyên ông nên mỗi ngày bỏ ra chút thì giờ để nghỉ ngơi.
Muốn vậy, bạn hãy nói với các bắp thịt của bạn rằng: "Duỗi ra- duỗi ra- xả hơi và nghỉ ngơi". Nhờ nhận thấy mình không cô độc nữa, dù nằm trơ trọi trong cái hang giữa băng tuyết, ở nơi sơn cùng hải tận, mà ông khỏi chết. Nếu bạn không ngủ được thì bắt chước ông Samuel Untermeyer: ngồi dậy đọc sách hoặc làm việc cho tới khi buồn ngủ.