Không có niềm vui nào đậm đ à bằng niềm vui sau lúc thắng được cơn cám dỗ về thể xác thịt. Có một từng lớp bạn trai đã và đang được huấn luyện theo một chương trình của quỷ Lucifer. Ai đã từng len lỏi vào cuộc giáo luyện thanh niên đều nhiều phen gặp những nam thanh ưa chụm ba chụm bảy hay kéo đi cà rểu ngoài phố, ở bờ sông, trong hoa viên để khi thì to tiếng, khi rù rì, rủ rỉ bàn chuyện ái tình.
Đàn ông là phái yếu đối với đàn bà. Ngay cách người bạn trai gây lộn, cũng thấy sự tốt nội tâm của họ. Ngoài cửa lòng ta có Sa tăn đợi sẵn.
Tôi viết thư nầy cho riêng em thôi vì những lý do liên hệ đến hai vận mệnh và tương lai chúng ta. Tôi muốn nói bạn trai ấu trĩ có xu hướng tự nhiên hiểu biết về người, về sự vật, về hiện tượng theo những dữ kiện cung cấp bởi ngũ quan hơn là do sự suy luận già giặn. Tất cả những thái độ, cử chỉ trên vô tình đã tố cáo tâm lý bạn trai tuổi dậy thì là tâm lý sôi nổi mà trong đó bản năng tính dục tự nhiên đòi hỏi sự thỏa mãn.
Qua thời thanh xuân, phải chịu bạn trai có lúc làm đủ thứ kỳ cục. Sợ e trong khi ta muốn tìm sự sạch sẽ, giải sầu cho thân xác, tâm hồn, ta phải chuốc thêm những vết nhơ và khổ não. Họ có biết đâu hình ảnh khác sự thật.
Ai đã từng qua tuổi dậy thì tất nhận trong những giấc mộng xuân có môt thứ thú vị, nó ve vuốt tâm hồn, nó bắt mình thoát tục. Trong hai giới nam nữ, danh ngôn nầy của nhà nho tôi tưởng được thể hiện ở nam giới hơn. Nhưng giáo sư nào có tài đức, giàu uy tín, hùng biện thích vô lớp đông nam sinh hơn lớp đông nữ sinh.
Tôi lại không hồ nghi bạn không đủ ý chí, đủ ý chí để bị ái tình quấn quít như tác giả cuốn Comédie divine bị hình ảnh Béatrice luôn chi phối đầu óc. Ghen ác độc đến thế thì đàn bà giựt quán quân. Bổn phận nhà giáo dục là tìm hiểu căn góc bạn trai, soi đường sáng cho họ, giúp đỡ họ chiếm đoạt, bảo tồn chân lý.
Bạn trai có những tâm cảm ấy không lạ gì. Duy có điều khi chưa trấn tĩnh được tâm hồn, bạn trai có thể thả hồn theo những mơ mộng kiểu René, của Chateaubriand mà làm cho con người nội tâm yếu đuối. Về đường ái tình, đ àn ông là phái yếu, rất yếu, yếu từ bản chất, yếu nếu không có thánh sủng, ý chí và lánh dịp tội, sẽ vô phương tránh được những sự sa ngã.
Nay đến lúc có bổn phận phải cho con biết. Cậu đang ý thức cái hơn của mình đó. Lúc còn thơ bé, bạn trai sống dưới bóng bao tâm hồn thành nhân , thành lão, nhưng rất vô tư lự.
Tôi nói miễn được chu đáo giáo dục nhất là tính giáo dục là nói với cố ý. Ơû đây tôi bất đồng ý kiến hẳn với một số nhà giáo dục duy vật chủ trương lương tâm là một mớ công thức lễ giáo mà xã hội nhồi nhét vào đầu óc con người, trong đó có bạn trai. Rồi nói thanh niên người ta liền nghĩ tương lai.
Họ không mấy khi cứng rắn, cương quyết được trước giọt lệ của đ àn bà. Bạn hãy cầm thật ngay, bắn mạnh và nhắm đúng. Tất cả những thứ nầy là lỗ mọi khai thông tâm hồn bị náo động vì các luồng giao cảm phức tạp của họ.