Khi nói chuyện nghiêm túc, chúng ta muốn có thể thyết phục người khác hoặc tạo cho họ niềm tin vào những vấn đề mình nói. Vì vậy, chúng ta cần phải dùng lối đi tắt trong đọc đồng chủ đề. Nhưng điều này là sai với hầu hết các sách mà họ đọc.
Nhưng những thành phần đa dạng cấu thành nên một tác phẩm khoa học xã hội lúc kết hợp theo cách này, lúc theo cách khác khiến cho câu hỏi này rất khó trả lời. Những cuốn sách như vậy thường khá hay mặc dù không có độ tin cậy cao như tiểu sử cuối cùng. Cervantes có thể đã đúng khi nói: Chẳng có cuốn sách nào chán đến nỗi không thể tìm ra một chi tiết hay trong đó.
Trẻ có thể dễ dàng đọc các biển báo trên đường, lời chú thích trên các bức tranh, điền vào các biểu mẫu đơn giản… Giai đoạn đọc sơ cấp thứ tư và cũng là cuối cùng có thể đạt được vào cuối cấp tiểu học, hay trung học cơ sở. Khi bạn áp dụng bốn quy tắc này để đọc bất cứ cuốn sách nào, kể cả những cuốn khá khó và dài, thì bạn đã hoàn thành giai đoạn đầu tiên của đọc phân tích. Hãy liên hệ với khả năng nhớ một điều và khả năng phân tích điều đó.
Hoặc có thể bạn sẽ thấy những cuốn sách vừa thuộc loại này vừa thuộc loại khác. Vì mỗi thuyết của lịch sử mỗi khác và vì thuyết của một sử gia sẽ ảnh hưởng việc ghi chép các sự kiện của anh ta nên chúng ta phải đọc nhiều hơn một ghi chép về lịch sử của một sự kiện hay một thời kỳ nào đó nếu muốn hiểu được nó. Một bài diễn văn, một bài phát biểu mang tính chính trị, hay lời kêu gọi hành động chứa đựng những nội dung thuyết phục bạn nên làm gì và nên cảm thấy như thế nào về một sự việc đó.
Có nhiều câu hỏi khác cũng có thể được đặt ra. Bạn không thể tìm thấy các thuật ngữ trong từ điển dù chất liệu để tạo nên thuật ngữ có sẵn trong đó. chúng ta cũng không nên hỏi điều gì xảy ra cho Pierre và Natasha sau khi Chiến tranh và hoà bình kết thúc.
Tất nhiên, nếu bạn muốn biết sự thật về cuộc đời một người, bạn nên đọc càng nhiều sách tiểu sử viết về người đó càng tốt, kể cả tự truyện nếu có. Điều này cho thấy mặc dù một phụ lục rõ ràng được sắp xếp theo bảng chữ cái, nhưng các phân tích của nó lại được xếp theo chủ đề. Cuốn bách khoa toàn thư của Pliny là cuốn cổ nhất còn tồn tại đến ngày nay.
Còn ở đây, chúng tôi cố thuyết phục độc giả nên đọc sách theo một cách nhất định, tất cả nhằm giúp bạn có thể hiểu được nội dung cuốn sách. Chúng ta có thể không nhớ tên của tất cả mọi người trong bữa tiệc, nhưng chúng ta sẽ nhớ tên của người đàn ông đã nói chuyện với mình trong suốt một tiếng đồng hồ, hoặc nhớ được cô gái mà mình đã hẹn hò, hoặc nhớ được bà mẹ mà con bà là bạn học của ta. Họ sống là nhờ những yêu cầu mà công việc đặt ra cho trí não họ.
Chỉ khi áp dụng cách này mà bạn vẫn không hiểu được thì mới phải nhờ đến chú thích hoặc ghi chú kèm theo. Tất nhiên, các quy tắc sẽ không mang phép màu đến ngay cho bạn. Tương tự, nếu bạn có thể đọc một cuốn sách dài về lịch sử, triết học, hay một chuyên luận về khoa học thì việc đọc báo hay bản tóm tắt cùng lĩnh vực đó sẽ chỉ là chuyện nhỏ.
Nhưng từ thường có tính đa nghĩa, nhất là một từ quan trọng. Chúng tôi có thể cho bạn vài lời khuyên về phương pháp đọc tác phẩm văn học giả tưởng. Ông cũng không thể tưởng tượng được là có một chính quyền đại diện cho nhân dân hoặc một hình thức chính quyền mới nào khác của các nước liên bang.
Nhiều người cho rằng cuộc chiến thật sự bắt đầu vào mùa thu năm 1860 khi Lincoln trúng cử và kết thúc bằng việc ông này bị ám sát năm ngày sau khi Lee đầu hàng. Nên đặt những vấn đề chung hơn trước các vấn đề ít chung hơn và chỉ rõ mối quan hệ giữa các vấn đề. Trong bản tóm tắt đó có tính thống nhất của tác phẩm.