Cách nói "Tôi muốn anh nhìn nó từ hướng Bắc" khác hẳn với câu "Anh đang nhìn từ hướng Bắc đấy!". Kết quả là họ tỏ ra hào hứng học và nói với ông rằng nó còn quan trọng hơn cả việc khoan giếng lấy nước. Hiểu theo cách này, anh ta đang tạo ra một dòng sản phẩm với một phong cách riêng.
Phương thức tư duy "Sáu chiếc mũ" chỉ ra một lối tư duy khác. Nếu bác sỹ thấy có những đấu hiệu của bệnh sốt, ông sẽ kê đơn cho bệnh nhân điều trị bệnh sởi. Còn trong các lĩnh vực khác, chẳng hạn trong lĩnh vực kinh doanh hoặc những chuyện cá nhân, bản thân người nghĩ chính là những chuyên gia và anh ta đưa ra được những ý tưởng.
Và trong lối tư duy chiếc mũ vàng, sự khác biệt đó được gọi là sự suy đoán. Mục đích đầu tiên là đơn giản hoá tư duy bằng cách cho phép người nghĩ chỉ xem xét một khía cạnh tại một thời điểm. Chiếc mũ vàng là công cụ đầu tiên.
Và lối tư duy chiếc mũ trắng cho phép chúng ta đưa ra những sự thật dựa trên niềm tin, nhưng chúng ta phải luôn ghi nhớ rằng đó chỉ là sự thật đứng hàng thứ hai. Liệu có ai đã thẳng thắn bộc lộ những xúc cảm ghen tị như thế. Bạn không cần phải giải thích hoặc chứng minh khi đưa ra những cảm nhận.
Tất cả những lý do đưa ra đều không tán thành với việc chúng ta sẽ hạ giá sản phẩm. Và vào bất cứ thời điểm nào của quá trình tư duy, chúng ta đểu có thể sử dụng chiếc mũ trắng để kêu gọi những dữ liệu cần thiết để đánh giá xem ý tưởng đó khả thỉ hay không khả thi. Nhưng nhờ có những chiếc mũ, bạn không phải ngại ngùng khi đón góp ý kiến phê phán.
Chúng ta đã tìm kiếm các sự lựa chọn tại những điểm cụ thể. Tuỳ thuộc vào mục đích cuộc họp, chúng ta quyết định chiếc mũ nào sẽ được sử dụng sau chiếc mũ xanh. Như thế cả hai giải thích đều được định vị trên bản đồ tư duy.
Kiểu tư duy này chỉ ra những khó khăn, nguy hiểm và những hiểm họa tìm tàng của sự việc, giúp bạn tránh những nguy hiểm cho bản thân người khác và cho cả cộng đồng. Một cái nhìn hào hứng và khuyến khích khác với một sự xét đoán tích cực. Tình cảm cũng có thể đặt áp lực nên người tư duy theo một đích nào đó.
…John, ý kiến của anh về vấn đề này là gì? Theo anh thì chúng ta sẽ giải quyết vấn đề này như thế nào? Tôi muốn biết ý kiến của anh theo quan điểm chiếc mũ vàng. Trong lúc sử dụng, bạn chỉ cần nhắc đến màu vàng để tượng trưng cho chiếc mũ vàng, cũng giống như màu đỏ để tượng trưng cho chiếc mũ đỏ. Tôi có cảm giác rằng tất cả chúng ta muốn thoả thuận này được ký kết.
Và dường như nó luôn là sự rối loạn như thế cho đến tận khi có một người trượt ra ngoài và cố gắng tiếp cận để đạt được điều mà họ đã mong muốn. Những việc tiếp theo cần bàn là chọn phương tiện để đi đến đó và chọn nơi để nghỉ lại. Trên thực tế, một người tư duy mũ xanh có thể yêu cầu tất cả mọi người khác sử dụng chiếc mũ xanh và thực hiện nhiệm vụ.
Nhưng nếu chúng ta chỉ liệt kê vẻn vẹn ba sự lựa chọn, chúng ta sẽ không thể làm nảy sinh những sự lựa chọn khác. Nhưng với chiếc mũ đỏ, bạn có được một công cụ để bộc lộ những xúc cảm kiểu như thế. Thông qua việc sử dụng chiếc mũ đen, chúng ta đặc biệt chú trọng tới «sự thận trọng».